Theo tác giả Walter Frick, tình hình kinh tế chung vào năm 2024 sẽ tiếp tục khó khăn - nhưng có những chủ đề và câu hỏi quan trọng mà mỗi nhà lãnh đạo doanh nghiệp nên để ý khi chuẩn bị cho 2024.

Liệu lạm phát có được kiểm soát?

Chỉ số giá tiêu dùng của Hoa Kỳ đã đạt đỉnh vào tháng 6 năm 2022 với mức cao hơn 9% so với năm trước. Tuy nhiên, kể từ đó, chỉ số này đã giảm mạnh: vào tháng 11, chỉ số này chỉ còn 3,1%, không quá xa mục tiêu 2% của Fed.

Theo Matthew Klein, một nhà phân tích kinh tế và tác giả của bản tin The Overshoot, chúng ta vẫn “chưa đến” mức lạm phát cần thiết . “Hầu hết việc tăng giá quá mức từ năm 2021 đến 2022 đều do các sự kiện đột xuất liên quan đến đại dịch, phản ứng với đại dịch và xâm lược của Nga vào Ukraine. Tác động của những rối loạn đó đạt đỉnh vào giữa năm 2022 và đã giảm dần kể từ đó,” Klein nói. Tuy nhiên, "lạm phát tổng thể vẫn nhanh hơn trước đại dịch một chút vì mức lương và chi tiêu (tính theo USD) đều tăng nhanh hơn trước. Nếu chi tiêu bán lẻ danh nghĩa cơ bản tăng 7% một năm, thì rất khó để lạm phát giữ được mức 2% một năm trong thời gian dài”.

Mihir Desai, giáo sư tài chính tại Harvard Business School cho rằng: “Nếu không có suy thoái kinh tế, việc giảm lạm phát xuống mức 2% cuối cùng sẽ mất nhiều thời gian hơn và có nhiều khó khăn hơn so với những gì chúng ta nghĩ”.

Chuyển biến trong thị trường lao động?

Thị trường lao động đang bắt đầu giảm nhiệt. Số lượng tuyển dụng mới đã giảm đáng kể trong năm qua, theo LinkedIn, và số lượng cơ hội việc làm cho người thất nghiệp cũng đã giảm. Tuy nhiên, tỷ lệ thất nghiệp ở Hoa Kỳ vẫn thấp. The Economist đã đưa ra luận điểm, triển vọng dài hạn cho người lao động ở Hoa Kỳ và châu Âu vẫn rất tích cực.

Thị trường tài chính có thể ứng phó với lãi suất cao hơn hay không?

Tháng 3, Cục Bảo hiểm Tiền gửi Liên bang Mỹ đã tiếp quản Ngân hàng Silicon Valley sau khi lãi suất cao hơn làm cho danh mục trái phiếu của ngân hàng này giảm giá trị, ảnh hưởng xấu đến cân đối kế toán và khiến khách hàng lo sợ. Lãi suất cao hơn đã đang ảnh hưởng đến nền kinh tế, liệu chúng có thể làm lung lay thị trường tài chính vào 2024?

Theo Desai, “tất cả những tác động mà người ta mong đợi từ lãi suất cao hơn vẫn sẽ xảy ra (và đang xảy ra) nhưng chỉ diễn ra chậm hơn so với kỳ vọng,”. Số lượng công ty tại Hoa Kỳ pha sản tăng mạnh trong năm nay, nhưng vẫn thấp hơn rất nhiều so với đỉnh cao của thời kỳ khủng hoảng tài chính lớn.

Theo Klein, “Nhiều doanh nghiệp đang phải đối mặt với nợ có lãi suất thả nổi, và họ có thể cảm thấy bị chèn ép tại một số thời điểm. Nhưng kinh nghiệm của Úc, Canada, Châu Âu và Vương quốc Anh - các nền kinh tế giàu có khác có nhiều khoản vay ngắn hạn - cho thấy tăng trưởng mạnh có thể làm cho chi phí lãi suất cao hơn chấp nhận được. Mặc dù sẽ khó khăn đối với một số người, nhưng tác động kinh tế tổng thể có thể không lớn đến thế.”

Một số điều khác cần chú ý trong 2024

Trung Quốc, một yếu tố lớn và khó đoán trước. Nhiều người đã dự đoán rằng kết thúc của “Covid Zero” sẽ dẫn đến sự bùng nổ trong chi tiêu của người tiêu dùng và giá dầu tăng vọt, những gì bị kiềm hãm bởi chính sách hạn chế đi lại của Trung Quốc. Tuy nhiên, điều đó không xảy ra. Giờ đây, dường như đang có một nỗ lực chuyển hướng sang đầu tư vào mức năng lực sản xuất. Nếu Trung Quốc trở thành nước xuất khẩu chiếm ưu thế áp đảo trong các hạng mục mà cho đến gần đây, nước này chưa cạnh tranh quốc tế thì có thể sẽ gây ra rối loạn cực kỳ lớn đến nền kinh tế thế giới.

Chính trị sẽ tiếp tục là một trong những yếu tố chính gây ra sự bất ổn kinh tế trong năm 2024, bao gồm cuộc bầu cử Tổng thống Hoa Kỳ có thể gây ra hậu quả không thể đoán trước cho địa chính trị, thương mại và các cuộc chiến ở Ukraine và Trung Đông. 

Josh Lipsky, giám đốc cấp cao tại Trung tâm Địa chính trị Kinh tế của Hội đồng Đại Tây Dương, tóm tắt quan điểm của mình về những rủi ro lớn nhất đối với nền kinh tế trong một bản tin gần đây: “Kinh tế Trung Quốc đang sụt giảm, các công ty vận tải hàng hải lớn trên thế giới ngừng vận chuyển qua Biển Đỏ, và nền kinh tế lớn thứ hai ở Nam Mỹ đang đối mặt với nguy cơ nợ xấu nghiêm trọng. Và đó chỉ là những gì mới chỉ là phần nổi của tảng băng chìm.”

(Bài viết được dịch và biên tập từ Harvard Business Review: What to Expect from the Global Economy in 2024)