

Chuyển đổi số có thể mang nhiều ý nghĩa khác nhau. Đối với các nhà lãnh đạo, đôi khi thật khó để biết nên tập trung đầu tư vào đâu và loại chuyển đổi số nào nên theo đuổi. Harvard Business Review đã đưa ra khuyến nghị 4 trụ cột quan trọng của chuyển đổi số bao gồm: Nâng cao ứng dụng CNTT, Số hóa hoạt động vận hành, Digital marketing và Xây dựng các doanh nghiệp mới.
(Nguồn: “The 4 Pillars of Successful Digital Transformations” của nhóm tác giả Nathan Furr, Andrew Shipilov, Didier Rouillard, Antoine Hemon-Laurens.)
Mặc dù đã trải qua nhiều năm thảo luận, hiểu được ý nghĩa chuyển đổi số đối với doanh nghiệp vẫn là một thách thức khó. Nhiều nhà lãnh đạo chịu trách nhiệm chuyển đổi số cảm thấy lúng túng khi bị kéo theo nhiều chiều hướng khác nhau, với nhu cầu cạnh tranh từ CNTT, marketing, sales và vận hành. Nếu không có sự hiểu biết rõ ràng, doanh nghiệp thường xảy ra tình trạng sai sót về người chịu trách nhiệm, nguồn lực và KPI, khiến dự án chuyển đổi số gặp thất bại.
Theo nhóm tác giả của Harvard Business Review, chìa khóa để vượt qua sự lúng túng là xác định chuyển đổi số không phải là việc riêng lẻ, mà là một hành trình cần sự thống nhất, đồng bộ với đa dạng mục tiêu khác nhau, tùy thuộc vào ngành và sự trưởng thành về mặt kỹ thuật số.
Dựa vào nghiên cứu về các công ty đang trải qua quá trình chuyển đổi số, nhóm tác giả đưa ra 4 trụ cột chuyển đổi số chính: Nâng cao ứng dụng CNTT, Số hóa hoạt động vận hành, Digital marketing và Xây dựng các doanh nghiệp mới.
Cả 4 trụ cột đều là một phần trong hành trình chuyển đổi số của hầu hết doanh nghiệp. Nhưng nếu không hiểu chúng khác biệt như thế nào, khó có thể xác định được hành động tiếp theo và làm thế nào để đầu tư hiệu quả. Các nguồn lực, công cụ, mục tiêu, người chịu trách nhiệm và KPI yêu cầu để thành công trong mỗi trường hợp là hoàn toàn khác nhau.
Trụ cột nào là điểm khởi đầu phù hợp cho công ty của bạn phụ thuộc vào bối cảnh, nhu cầu và cả sự trưởng thành về mặt dữ liệu kỹ thuật số. Và trong quá trình phát triển, doanh nghiệp có thể liên tục nâng cấp để bổ sung thêm các trụ cột khác.
Chuyển đổi số là một quá trình bắt đầu bằng việc nâng cấp cơ sở hạ tầng CNTT, dữ liệu và đám mây của doanh nghiệp. Đây là cơ hội để sử dụng ngân sách được phân bổ cho “sáng kiến kỹ thuật số” để hiện đại hóa CNTT, và nền tảng truyền thông trong doanh nghiệp của bạn. Khi hoàn thành, cải tiến CNTT giúp tăng hiệu quả làm việc, giảm chi phí bảo trì CNTT và tăng mức độ hài lòng của nhân viên.
Hiện nay, vẫn có nhiều doanh nghiệp đang phải vật lộn với các câu hỏi về cách nâng cấp cơ sở hạ tầng kỹ thuật số. Thông thường, đây là bước đầu tiên trên hành trình số hóa. Hành trình này đòi hỏi thời gian và kiến thức CNTT, nhưng hứa hẹn đem lại các nền tảng cập nhật với các công cụ hiệu quả hơn, để phục vụ khách hàng với chi phí bảo trì thấp hơn. Những công ty đã trưởng thành về mặt kỹ thuật số vẫn cần đầu tư để sử dụng các công cụ tiên tiến như trí tuệ nhân tạo (AI).
Thông thường, CIO hoặc CTO nên dẫn đầu trụ cột chuyển đổi số này và các KPI đo lường thành công là khả năng tiếp cận các công cụ mới, giảm chi phí bảo trì, cải thiện sự hài lòng của nhân viên và hiệu quả kinh doanh tốt hơn.
Đây là trụ cột thứ hai trong tiến trình chuyển đổi số doanh nghiệp. Trong quá trình số hóa, các doanh nghiệp sử dụng công nghệ để tối ưu hóa, đơn giản hóa và hợp lý hóa các quy trình hiện có. Mục tiêu là sử dụng công cụ số hiện đại như AI, 5G, IoT để giúp tăng doanh số, đạt mức tăng trưởng đột phá trong kinh doanh.
Trụ cột này có liên quan đến việc cấu trúc lại hệ thống để đáp ứng nhu cầu của khách hàng ngày nay. Ví dụ, trước đây khi PayPal gửi thanh toán qua email, giao dịch sẽ mất một khoảng thời gian để đảm bảo tuân thủ quy định của nền tảng. Nhưng, để cho phép các khoản thanh toán diễn ra tức thì như yêu cầu trong thị trường ngày nay, PayPal đòi hỏi phải cấu trúc lại cách tổ chức, hợp nhất các bộ phận riêng biệt cho hoạt động thanh toán và tuân thủ thành một thực thể. Đây là việc sắp xếp lại tổ chức và các hoạt động số để phục vụ khách hàng tốt hơn.
Số hóa hoạt động vận hành là một trụ cột cơ bản của chuyển đổi số, theo nghĩa là nếu không có trụ cột này, doanh nghiệp sẽ bị bỏ lại phía sau bởi các đối thủ có chất lượng vận hành tốt hơn. Một công ty có thể bắt đầu hành trình chuyển đổi số của mình bằng cách số hóa các quy trình, và khi thành công, họ sẽ tiến hành tái cấu trúc lại hoàn toàn các quy trình.
Khi một công ty cấu trúc lại các quy trình của họ, họ cũng bắt đầu mở ra nhiều khả năng thay đổi hơn. Ví dụ: khi một nhà bán lẻ châu Âu thay đổi nền tảng của mình để phục vụ khách hàng tốt hơn, họ phát hiện ra rằng họ cũng có thể cung cấp các sản phẩm của các nhà bán lẻ khác bằng cách cải tiến nền tảng thương mại điện tử và số hóa hoạt động logistics của họ, từ đó họ có thể tạo ra một hệ sinh thái sản phẩm và dịch vụ từ bên thứ ba để phục vụ khách hàng
Do cần phải hiểu cách thức hoạt động của doanh nghiệp, các hoạt động số hóa vận hành thường có hiệu quả hơn khi được dẫn dắt bởi CFO hoặc COO. Những hoạt động này cần có thời gian và công nghệ, nhưng lợi ích đem lại là tiết kiệm thời gian, chi phí và nhân lực để giải quyết các vấn đề kinh doanh và phục vụ khách hàng.
Nếu bạn đang tìm kiếm các giải pháp kỹ thuật số để thu hút khách hàng, tăng nhận diện thương hiệu, hay là bán hàng trực tuyến, thì bạn đang theo đuổi trụ cột digital marketing. Trụ cột này tập trung vào các công cụ kỹ thuật số để tương tác và bán hàng. Không có gì ngạc nhiên khi digital marketing đòi hỏi các nguồn lực khác nhau, chẳng hạn như đầu tư vào việc thu thập dữ liệu sạch, các công cụ kỹ thuật số bao gồm cả trí tuệ nhân tạo AI để hiểu khách hàng và hệ thống tiếp thị đa kênh.
Nhiều nhà bán lẻ đang sử dụng các kênh digital, AI và phân tích dự đoán để tiếp cận khách hàng tiềm năng, thiết lập thị trường, chiến dịch lan tỏa (viral) và chiến dịch nhắm mục tiêu theo địa lý. Tương tự như vậy, các công ty đang sử dụng AI để xác định các hành vi quan trọng của khách hàng, chẳng hạn như xác định những khách hàng có khả năng rời bỏ doanh nghiệp và sau đó can thiệp trước khi hành động đó xảy ra.
Thông thường, CMO là người chịu trách nhiệm dẫn dắt và tập trung vào các KPI như lợi tức đầu tư marketing (ROMI – Return on marketing investments), giảm chi phí sở hữu khách hàng (CAC) và tạo ra một lượng lớn dữ liệu có giá trị có thể được sử dụng để tiếp cận khách hàng mới và phục vụ khách hàng hiện tại tốt hơn.
Chuyển đổi số mở ra nhiều cơ hội mới cho các doanh nghiệp hiện nay. Để nắm bắt những cơ hội này, đòi hỏi cả việc phát triển đổi mới và khả năng kỹ thuật số, để thử nghiệm và chuyển hướng sang các nguồn tăng trưởng mới. Kỹ thuật số có thể mang đến cơ hội tạo ra các mô hình kinh doanh, sản phẩm và dịch vụ mới hoặc thậm chí cộng tác với một hệ sinh thái lớn để tạo ra các nguồn tăng trưởng mới.
Hầu hết các doanh nghiệp đều có trong tay những cơ hội này, nhưng việc nắm bắt chúng đòi hỏi một sự trưởng thành về mặt kỹ thuật số hơn là nâng cao CNTT hoặc số hóa các quy trình.
Ví dụ, một ngân hàng bán lẻ lớn mà nhóm tác giả Harvard Business Review nghiên cứu đã tham gia vào một loạt các ngành khác nhau, chẳng hạn như vận tải (ride sharing – mô hình chia sẻ xe), phân phối nội dung (âm nhạc và TV), sức khỏe điện tử và thị trường bán lẻ. Phó Giám đốc Điều hành thứ nhất phụ trách chuyển đổi và tiến hành xây dựng một nhóm bao gồm các cá nhân có năng lực đổi mới mạnh mẽ, họ đã thử nghiệm và xây dựng từng doanh nghiệp con mới.
Những người tham gia cũng được giao nhiệm vụ số hóa toàn bộ hệ sinh thái, cùng với một bộ phận riêng biệt đảm nhận xây dựng và duy trì kết quả của hệ sinh thái. Để đo lường xem họ có thành công hay không, ngân hàng phân tích kỹ lưỡng khả năng của họ trong việc tăng tỷ lệ duy trì khách hàng trong lĩnh vực kinh doanh dịch vụ tài chính cốt lõi, nhưng quan trọng hơn với các doanh nghiệp mới là đo lường số lượng người dùng trung bình hàng ngày/ hàng tháng, mức độ tương tác và cơ hội bán chéo (cross-selling).
Chuyển đổi số là một cuộc hành trình, cần có thời gian, hàng loạt các bước đổi mới, và đôi khi xuất hiện sự gián đoạn. Giống như trong bất kỳ cuộc hành trình nào khác, bạn cần phải quyết định nơi bắt đầu.
Thông thường, các công ty bắt đầu với các hoạt động số hóa vận hành và nâng cao CNTT, sau đó là digital marketing và xây dựng doanh nghiệp mới. Nhưng cả 4 trụ cột đều quan trọng đối với chuyển đổi số, vì vậy chúng có thể diễn tiến theo một thứ tự khác. Chìa khóa thành công chỉ đơn giản là nhận thức rõ ràng rằng chuyển đổi số không phải là một việc riêng lẻ, mà là sự kết hợp của nhiều việc khác nhau.